Specyfik znany już na dworze króla Władysława IV. Jego żona Ludwika Maria ponoć otrzymała ten przepis od jednej z dwórek. Jesień w pełni a zima tylko czyha by zagościć na dobre, więc zobaczmy czego nam trzeba do Ambrozji.
kwiat lipy - 50 g*
kwiat bzu czarnego - 50 g*
owoc jarzębiny - 50 g*
ziele macierzanki - 50 g*
Mieszamy zioła a następnie 4 łyżki wsypujemy do garnka i zalewamy 4 szklankami wody. Zagotowujemy i czekamy aż zioła naciągną ok. 15 min. Przecedzamy i dosładzamy według upodobania miodem lub sokiem malinowym. Zagotowujemy. Wlewamy do termosu lub kubka termicznego i zabieramy ze sobą do pracy czy uczelnię. Popijamy jak tylko zmarzniemy. Według dr. Korżawskiej łyk tego naparu przywróci ciepło i radość życia. W domu natomiast możemy dodać do ambrozji spirytusu, gdy chwyci nas przeziębienie. Wtedy jednak szybko wskakujemy do łóżka i rano zapominamy o jakichkolwiek dolegliwościach:)
*
Opisy zastosowanych ziół:
LIPA
Wychwalana już za Jana Kochanowskiego a nie wiem czy wszyscy wiedzą, że drewno z tego szlachetnego drzewa zostało użyte przez mistrza Wita Stwosza do wykonania figur w ołtarzy kościoła Mariackiego.
Kwiatostany lipy powszechnie są znane ze swego działania napotnego. To jednak nie wszystkie właściwości tego słonecznego kwiatu. Lipa zawiera śluzy, które działają osłonowo na błony śluzowe górnych dróg oddechowych. Olejki eteryczne lipy działają natomiast bakteriobójczo. Zawarte w tym ziele garbniki ściągają nasze błony śluzowe przez co mikroorganizmy wywołujące choroby nie mają szans przeniknąć do naszego organizmu. Podobnie działa zawarta w lipie rutyna, która uszczelnia naczynia włosowate.
Napar z lipy ma również działanie uspakajając i lekko moczopędne.
Zbiór: w czasie kwitnienia, czyli końcem czerwca i początkiem lipca. Zrywamy kwiaty nieprzekwitnięte a następnie suszymy w ciemnym, przewiewnym pomieszczeniu na papierze. Temperatura nie powinna być wyższa niż 40 stopni Celsjusza. Przechowujemy w szczelnie zamkniętym pojemniku.
BEZ CZARNY
Kwiaty bzu czarnego działają napotnie oraz moczopędnie. Dodatkowo wzmacniają naczynia dzięki czemu płukanka z naparu kwiatów bzu czarnego pomaga w stanach zapalnych gardła, a przemywanie oczu tymże jest wskazane przy stanach zapalnych spojówek.
Owoce bzu czarnego to trochę inna historia. Działają również napotnie ale również przeciwbólowo i rozwalniająco. Są stosowane do odtruwania organizmu z wszelkich toksyn. Ich działanie przeciwbólowe może być wykorzystywane w leczeniu rwy kulszowej, bólu zębów, migreny.
Kora z bzu stosowana była jako specyfika na smukłą sylwetkę ze względu na swoje właściwości moczopędne.
DZIAŁANIE NIEPOŻĄDANE
Owoce bzu nie mogą być wykorzystywane do produkcji wódek ani nalewek, ponieważ podczas fermentacji wytwarzają się frakcje alkoholi. Powodują one wymioty i omdlenia.
Zbiór: kwiaty zbieramy w czerwcu i lipcu. Kwiaty powinno suszyć się zawieszone na sznurkach lub w suszarni. Następnie kwiaty odrywa się od szypułek i przechowuje w szczelnie zamkniętych pojemnikach.
Owoce bzu zbiera się natomiast sierpniu oraz we wrześniu. Ścinamy całe baldachimy i suszymy początkowo w temp. 30 stopni Celsjusza a następnie w 60 stopniach. Po wysuszeniu odrywamy owoce od szypułek i chowamy w szczelnym pojemniku.
Korę zbiera się jesieniom w 2-3 letnich pędów. Suszymy w ciemnym i przewiewnym pomieszczeniu.
JARZĘBINA (Jarząb pospolity)
Działa moczopędnie, przeciwzapalnie i przeciwszkorbutowo. Dzięki swej właściwości zwiększa wydzielanie moczu i poprzez to dezynfekuje drogi moczowe. Powoduje ściąganie naczyń krwionośnych, dlatego stosuje się ją w stanach zapalnych żył kończyn górnych i dolnych oraz żylaków odbytu (hemoroidów). Dodatkowo można ją aplikować przy nieżytach żołądka, dwunastnicy i jelita cienkiego. To nie koniec właściwości owoców tego drzewa. Jarzębinę wykorzystuje się również w czasie chorób wątroby, pęcherzyka żółciowego. Owoce jarzębiny to bogate źródło witaminy C.
SKUTKI UBOCZNE
Degustacja surowych owoców jarzębiny nie jest wskazana. Dzięki zawartym w nich kwasie parasorbowym mogą powodować wymioty oraz biegunkę/. Kwas rozkłada się szybko dzięki wysokiej temperaturze - gotowanie lub suszenie. Stąd aby uniknąć nieprzyjemności podczas spożywania nalewki z jarzębiny trzeba ją wcześniej sparzyć.
Zbiór: czerwone owoce zbieramy, gdy staja się dojrzałe. Suszymy je po oberwaniu ze szypułek w ciemnych, ciepłych miejscach. Temperatura nie powinna przekraczać 60 stopni Celsjusza.
MACIERZANKA
Rzadko kojarzymy tę roślinę, a ma ona wyjątkowe zalety. Macierzankę stosuje się w celach wykrztuśnych., dezynfekujących, w przypadku problemów zarówno z układem oddechowym jak i pokarmowym. Pobudza ruch rzęsek nabłonka oddechowego przez co oczyszczamy drogi oddechowe z pyłu czy dymu tytoniowego. Działa także ściągająco, antybakteryjnie, przeciwbólowo i wykrztuśnie. Macierzanka może być wykorzystywana w przypadkach kataru, bólów głowy, migreny, a także w bolesnym miesiączkowaniu.
Zbiór: ziele zbieramy w czasie kwitnienia tj. od czerwca do września. Staramy się ścinać niezdrewniałe pędy. Suszymy w cieniu lub w suszarni, lecz temperatura nie powinna przekraczać 35 stopni Celsjusza.
L.M. Krześniak, "Apteczka ziołowa"
